Опсада на Тир

Во 332 година п.н.е., Александар Македонски трнал да го освојува Тир, стратешка крајбрежна база. Бидејќи не бил во можност да јуриша на градот, Александар Македонски поставил блокада на Тир седум месеци, но Тир издржал. Тој го искористил шутот од напуштениот град на копното за изградба на насип и кога ѕидовите на островот биле во домет почнал да ги бомбардира со опсадна машинерија и конечно го пробил утврдувањето. Александар Македонски бил толку лут заради начинот на самоодбраната на тирците и загубата на неговите војници, што за казна срушил половина град. Сите 30000 жители биле масакрирани или продадени во ропство.
Hа крајот како ништо да не се случило отишол да се помоли во храмот на Херакле.

Писмото од Дариј

За време на опсадата, Александар Македонски примил писмо од кралот Дариј Трети со понуда за примирје. Тој понудил да плати откупнина за неговото семејство од 1000 таланти и му се заблагодарил на Александар Македонски за нивната благосостојба. Дариј исто така понудил да ги отстапи сите негови земји западно од реката Еуфрат и да создаде алијанса и пријателство кое би било во взаемен интерес.
Генералот Парменион го посоветувал Александар Македонски да ја прифати понудата. Тој му рекол на Александар Македонски: „Јас би прифатил, да бев Александар.“ Александар Македонски на тоа одговорил: „И јас, да бев Парменион!“

Како одговор на писмото од Дариј, Александар Македонски одговорил:

„Вашите предци извршија инвазија на Македонија и така ни наштетија без ние први да им наштетиме. Јас сум назначен за главен командант на македонците и другите, преминав во Азија со цел да ги казнам персијците, бидејќи вие сте агресори. Вие го поддржувавте Перинт, кој му наштети на татко ми, и прати војска во Тракија, која беше под наша власт. Татко ми умре од раката на заговорниците нарачани од Вас, како што и самиот се фалевте на сите во Вашите писма; Вие го убивте Арс со помошта на Багоа и се здобивте со тронот неправедно, спротивно на персиските обичаи, наштетувајќи им на персијците. Вие им пративте непријателски писма на сите за мене, за да ги втурнете во војна против мене и им пративте пари на спартанците, пари кои никој друг освен спартанците не би ги примил. Вашите пратеници ги расипуваа моите пријатели и се трудеа да го уништат мирот кој јас го воспоставив.
Затоа поведов експедиција против Вас и Вие ја почнавте расправијата. Но сега ги поразив сите Ваши сатрапи, како и Вас лично и Вашата војска и „по милост божја“ јас владеам со земјата. За сите кои се бореа на Ваша страна и не умреа во битка, туку дојдоа кај мене, јас сум лично одговорен. Tие не се на моја страна под принуда, туку учествуваат во експедицијата по своја волја. Затоа пријдете ми како на господар на сета Азија. Ако се плашите да не Ви направам нешто ако дојдете лично, пратете некои од Вашите пријатели за да Ве уверам. Дојдете кај мене и побарајте ја Вашата мајка, жена, деца. Ќе ги добиете. Побарајте и било што друго. Што и да успеете да ме убедите да Ви дадам, ќе биде Ваше.
Во иднина кога комуницирате со мене, ословувајте ме како Господар на Азија. Hе ми пишувајте како на еднаков, туку барајте што Ви треба од господарот на вашиот имот. Доколку не го направите тоа, ќе Ве третирам како грешник. Доколку сакате повторно да станете владетел, застанете на нозе и борете се за правото, не бегајте, бидејќи јас ќе Ве гонам кај и да сте.“

Кога Александар Македонски стигнал во Газа во Ерусалим, градот бил под опсада. На крајот македонците стигнале до светиот храм. Храмот бил опколен со еврејски војници на чело со еден стар свештеник со бела коса и брада кој во раката држел еден меч. Aлександар Македонски пришол до свештеникот, му се поклонил и ветил дека светиот храм ќе биде поштеден и ако сакал можел да ја шири еврејската вера по целата македонска империја. Македонските генерали зачудено го прашале Александар Македонски: „Kако е можно тој да се поклонува на еден старец?“

Александар Македонски одговорил: „На сон сонував дека овој старец ќе ми пророчи дека ќе ја освојам Персија.“

Свештеникот му рекол на Александар дека ќе му направи „Вечен споменик“, па така, една година сите еврејски деца што се родиле, ако биле машки го добиле името Александар, а ако биле женски, името Александра. Од тогаш евреите го славеле Александар Македонски како ослободител од Персијците.

Во 332 година п.н.е. Александар Македонски се обидел да ја освои Нубија, но наишол на силна воена формација предводена од кралицата Кандас, па решил да ги упати своите сили кон Египет.

По воената кампања околу заземањето на Милет, Александр Македонски имал потреба малку да ја одмори својата војска од напорните војувања, истовремено било потребно да се даде време ранетите и болните повторно да се вклучат во воените операции. Од тие причини, еден полк составен од изнемоштени и ранети војници бил пратен горе во Фригија каде што ранетите и болни македонци опкружени со бројните стада овци, боровите шуми и Фригите кои зборувале на нивниот македонски јазик, се чувствувале како дома во Македонија, што допринело истите мошне брзо да ги залечат раните и излечат болестите.

Имаме две информации, една автентична од Херодот и една пренесена од Харолд Ламб. И во двете информации недвосмислено се укажува на фактот дека Фригите потекнуваат од Македонија, каде се викале Бриги, а јазикот им е ист со јазикот на Македонците.

Херодот во “Историја, Полимија – книга 7, гл.73.”, има запишано:

„Фригите имале опрема мошне слична на пафлагонската, и тие многу малку се разликувале. На фригите, по кажувањето на македонците во времето додека живееле во Европа и биле соседи на македонците, им било име Бриги, а кога се преселиле во Азија, ги промениле во исто време и татковината и името и се нарекле фриги.
Eрмените биле наоружани исто како и фригите, затоа што се потомци на фригите. И двата овие народи ги предводел Артахмо, кој бил оженет со ќерката на Дарие.”

----------------

Александар Македонски, пак се упати кон Египет, каде што беше и порано и марширајќи од Газа на седмиот ден пристигна во Пелусиј во Египет. Неговата флота пловеше едновремено од феникија до Египет. И во Пелусиј ги најде закотвени корабите. Персиецот Масака, кој беше сатрап на Египет поставен од Дариј, кога разбра за настаните во битката кај Ис и за срамното бегство на Дариј, како и дека и Феникија и Сирија и голем дел од Арабија беа заземени од Александар Македонски, го прими пријателски Александар Македонски во градовите и во земјата. ..

.. Преку пустината стаса во Хелиопол. Оттаму ја премина реката (Нил) и пристигна во Мемфис. Од Мемфис заплови долж реката, удолу кон морето. Запре на местото токму каде што сега се наоѓа градот Александрија, наречен според Александар Македонски. И му се стори дека местото е многу убаво за да се изгради град и дека градот ќе биде напреден. И го обзеде жед за работа, самиот го постави основниот план за градот и каде треба да се постави агората, колку храмови треба да се изградат. Kаде треба да се постави околната ѕидина. ..

.. По ова, Александар Македонски го обзеде силна желба да го посети Амон во Либија. Александар Македонски се чувствуваше како некаков ривал на Персеј и на Херакле (Македон), зашто водеше потекло од обајцата; но исто така тој сметаше дека потекнува од Амон, како што митовите упатуваа дека и Персеј и Херакле потекнуваат од Cе. Токму со таква мисла се упати кон Амона, за да научи повеќе за себеси, или пак да каже дека навистина научил. ..

Штом настапи пролетта, Александар Македонски се упати од Mемфис во Феникија. .. Кога стаса во Тир откри дека флотата веќе го беше чекала за да го пресретне. ..

.. Самиот пак тој веќе се упати угоре кон Тампсак и кон реката Еуфрат. ..

.. Оттаму продолжи кон внатрешноста. Низ земјата што се нарекува Месопотамија. ..

.. Откако ја напушти Тигри, мина преку земјата Атурија. .. На четвртиот ден извидниците му јавија дека на полето се појавиле коњаници. .. Откако ја распореди војската, тргна како за битка. ..


Аријан, Александровата Анабаса..., кн.3, 2-3 , стр.70-75;